Percussionist / zanger/ danser Musa Mboob is afkomstig uit Serrekunda, Gambia en leeft tegenwoordig aan de zuidkust van Engeland. Musa begon zijn carrière met het geven van lessen in drama, dans, zang en percussie aan de Secundary Technical School in Sukuta. Nadat hij de kneepjes van het vak had geleerd van zijn vader, meester percussionist Doudou Mboob, maakte hij zijn beroep van de muziek en bereikte hij een stevige status in Gambia en West Afrika. Hij werkte o.a. met Billy Bragg, Africa Express, Ifang Bondi, Roger Watson en Boka Halat. Hij startte het HamHam Exchange and Knowledge project gesponsord door het South East Arts Council, in dat verband keerde hij in 2017 terug naar Gambia met 8 muzikanten uit Engeland om te werken met 4 verschillende Gambiaanse stammen, de band XamXam is daar het gevolg van en ook de muziek op dit album. Het resultaat is een perfecte mix van traditionele West Afrikaanse muziek en een moderne benadering en instrumentatie.

De nummers zijn niet voorzien van een vertaling , maar Musa heeft wel gezorgd voor een korte omschrijving waar de nummers over gaan, ik zal dat vermelden samen met mijn muzikale karakterisering van de desbetreffende nummers. “Tumaranke” , het vertrekken naar een onbekende plaats is een zware taak en een verandering in het leven. Het nummer roept herinneringen op aan het werk van Fela Kuti, het is uitermate groovy muziek met prima saxofoonspel van Andy Pickett. “Chossan” betekent erfenis, als Afrikanen moeten we terugkeren naar onze roots, onze traditie in Afrika is langzaam aan het verdwijnen en daar moeten we iets aan doen. Bij mij doet het nummer denken aan sommige albums van Dan del Santo en door het reggaeritme ook aan iemand als Alpha Blondy. “Butum Belle”, in Afrika was het ooit zo dat wanneer iemand een dikke buik had, dacht iedereen die is rijk, in het nummer zie ik een Afrikaans meisje die zegt “na butumbele she one tow” (Ik hou van een man met een dikke buik, vol van liefde). Het nummer gaat een beetje richting pop en doet mede daardoor denken aan de muziek van Ladysmith Black Mambazo.

“Yarabi” betekent vrede en alleen vrede kan ervoor zorgen dat we veilig zijn. Het is onze verantwoordelijkheid om te zorgen voor gemeenschappen die veilig, sterk en succesvol zijn. Het is een nummer met zwoele soft soul met hoofdrollen voor de el. gitaar en het hammondorgel. “Ndoliwo Ndoli” is een lied dat werd gezongen voor de kinderen om ze verantwoordelijkheid te leren. Met dit nummer raad ik mijn geliefde land Gambia aan om samen te werken omdat het de enige mogelijkheid is om vooruitgang en ontwikkeling te bereiken. Het nummer heeft een aanstekelijk ritme waarbij je niet stil kunt blijven zitten, een voorwaarde voor een kinderlied hoewel de boodschap hier wat verder reikt. Het nummer “Silafandor” wordt door Musa gezongen in het Mandinka, hij refereert aan het feit dat niemand eeuwig leeft en daarom moeten we elkaar met vriendelijkheid behandelen en elkaar complimenteren. Het is een feestelijk nummer met natuurlijk veel percussie maar ook met zwierige blazersriffs en huppelende el. gitaar. De laatste twee nummers “Samina” (watching after cows) en “Journey” klinken wat anders, Engelse teksten, veel blazers en muzikaal wat vlakker, dat komt omdat deze opnamen stammen uit 2010 met een totaal andere bezetting.

De muzikanten op de opnamen uit 2019 zijn Musa Mboob ( percussie en zang), Tom Phela (keyboards), Luke Rattenbury (el. gitaar), Tom Fairbairn (basgitaar), gastrollen zijn er voor Lena Badjie (vcl.), Senami Taylor ( 2nd keyboard), Andy Pickett (tenorsax), Linda Atkinson (klarinet). Ik heb niet alle composities doorgenomen maar dat is bedoeld als een aansporing om dat zelf te onderzoeken middels de aankoop van dit zeer smaakmakende album, Afrikaanse muziek van het hoogste niveau !

Jan van Leersum.